Anababa | Expertise voor Ouders

© Copyright Applinet Bron: https://www.anababa.nl

De sociale en emotionele ontwikkeling van je peuter

Op sociaal en emotioneel gebied leert je peuter heel wat tussen zijn tweede en vierde verjaardag. Hij wil zelfstandig zijn, maar heeft ook grenzen nodig. En af en toe kan hij ook heel verlegen zijn.

Peuterpuberteit

Vanwege het gedrag van je peuter in deze fase wordt deze periode nogal eens de ‘peuterpuberteit’ genoemd. Je peuter is bezig met de ontwikkeling van zijn eigen persoonlijkheid. Hij is vaak dwars en koppig, maar kan ook ontzettend veel plezier hebben, of onzeker zijn. Hij valt van de ene emotie in de andere. Voor jou als ouder kan dat erg vermoeiend zijn: aan de ene kant  is het ontzettend leuk om te zien hoe je kind zich ontwikkelt en hoe groot hij al wordt. Aan de andere kan kun je hem af en toe wel achter het behang plakken als hij weer eens lastig is.

Originele kijk op de wereld

Je peuter kan je soms echt verrassen met zijn kijk op de wereld. Meestal reageert hij spontaan op iets wat hij ziet of meemaakt. Hij kan je wijzen op details waar jij allang niet meer op let. Maar hij kan ook hardop een opmerking maken over een meneer in de trein die ‘een raar oog heeft’. Dan kun je soms wel door de grond zakken.

Compromis tussen ontdekking en veiligheid

Je peuter gaat steeds meer op ontdekking uit. Zijn steeds beter wordende motoriek laat dat ook toe. Maar dat betekent dat jij hem continu in de gaten moet houden. Want gevaar herkent hij nog niet. De grootste uitdaging voor jou is om een goed compromis te vinden tussen aan de ene kant je kind de ruimte geven om de wereld om hem heen te ontdekken, en er aan de andere kant voor zorgen dat je kind geen ongelukken begaat.

Grenzen uitproberen

In deze fase is je kind volop bezig om zijn grenzen te ontdekken. Vooral de grenzen aan wat hij allemaal mag en niet mag. Het is jouw taak om die grenzen duidelijk te stellen. Want hij heeft die grenzen hard nodig; die bieden hem veiligheid. Met zijn ondeugende en uitdagende gedrag vraagt hij jou om grenzen te stellen.

Complimentjes geven

Naast het corrigeren van je peuter is het ook belangrijk om hem complimentjes te geven als hij wel naar je luistert. Of als hij iets goed gedaan heeft. Want hij vindt het heel fijn om complimentjes te krijgen. Zeg erbij:

  • wat hij precies gedaan heeft;
  • dat hij dat goed gedaan heeft;
  • dat jij daar heel blij om bent of dat je trots op hem bent.

Zelfstandigheid

Je peuter heeft een grote drang om zelfstandig te zijn. Vanaf 2 jaar zijn de woordjes ‘ikke doen’ en ‘zelf doen’ niet meer van de lucht. Geef je kind de ruimte om dingen zelf te doen. Daar leert hij van.

Geduld

Het betekent wel vaak dat dingen niet precies gaan zoals ze moeten gaan. Hij trekt zijn T-shirt verkeerdom aan bijvoorbeeld. Maar daardoor leert hij hoe het wel moet. Dat leert hij door het eerst zelf te ervaren. Hij zal het niet zo gauw van jou aannemen als jij het hem vertelt. Dit vergt dus heel wat geduld! Neem de tijd voor dit soort dingen. Begin er niet aan als je haast hebt. Want dan kan het alleen maar uitdraaien op ellende.

Vanaf 3 jaar

Vanaf 3 jaar kun je je kind al een heleboel klusjes zelf op laten knappen. Bijvoorbeeld kleren en schoenen aan- en uittrekken, handen wassen of de deur achter zich dichtdoen. Hanteer gerust de stelregel ‘Eerst zelf proberen. Als het niet lukt, dan help ik je.’ Zo leert je kind al vroeg om een paar belangrijke taken zelf uit te voeren.

Verlegenheid

Sommige peuters kunnen een periode ineens heel verlegen zijn. Dat is heel normaal. Als er vreemden in de buurt zijn, dan wil hij ineens niks meer zeggen en kruipt hij helemaal achter je weg. Of hij wil niet eens een plakje worst van de slager aannemen. Deze verlegenheid gaat vanzelf weer over. Je hoeft er niet te veel aandacht aan te besteden. Er zijn trouwens ook peuter die helemaal geen last hebben van verlegenheid. Die stappen overal vrolijk op af.

Andere ontwikkelingen

Lees ook over de lichamelijke ontwikkeling en de taalontwikkeling van je peuter.

Bronnen

  • Kijk, vergelijk en verrijk. De ontwikkeling van je kind van 0 tot 12 jaar (2008) Hilde Marx, Geri Marx en Jeannette Pluut. Uitgeverij Spectrum, Utrecht.
  • De ontwikkeling van je kind. En hoe jij als ouder kunt helpen. Marga Schiet (2004) Uitgeverij Jonge Gezinnen, Alphen aan den Rijn/Tirion, Baarn.
  • Adviseur bij het schrijven van dit artikel was orthopedagoog en kindercoach Jolanda Tettero.

Auteur: MP. © Copyright Applinet 2009-heden.