Anababa | Expertise voor Ouders

© Copyright Applinet Bron: https://www.anababa.nl

Laat je kind experimenteren

Kinderen willen experimenteren. Dat zit in hun bloed. Als ouder heb je vaak de neiging om die experimenteerdrift af te remmen. Want jij ziet wat er allemaal mis kan gaan. Toch is het goed om je kind zelfstandig ervaringen op te laten doen.

Leren door ervaring

Er is een verschil tussen je kind iets laten leren door instructie, of door ervaring. Een ervaring maakt meer indruk op je kind dan duizend instructies. Wees dus niet bang om je kind te laten experimenteren. Het is namelijk heel belangrijk voor zijn ontwikkeling.

Kinderen moeten experimenteren

Kinderen en experimenteren: het is een onlosmakelijke combinatie. Kinderen zijn gemaakt om te experimenteren. Ze zijn altijd op zoek naar nieuwe ervaringen en nieuwe prikkels. Ontneem je kind die ervaringen niet. Want ze zijn waardevol. Zowel de positieve als de negatieve ervaringen.

Van positieve ervaringen krijgt je kind zelfvertrouwen

Als je kind de kans krijgt om zelfstandig nieuwe ervaringen op te doen, dan is dat goed voor zijn zelfvertrouwen. Hij wil het graag doen, is ervan overtuigd dat hij het kan, maar vindt het tegelijk spannend om te doen omdat hij niet zeker weet of het hem gaat lukken. Lukt het toch? Dan krijgt zijn zelfvertrouwen een enorme boost. Hij is blij en trots. Hij groeit door zijn prestatie.

Van negatieve ervaringen wordt je kind weerbaar

Probeert je kind iets uit, en lukt het niet? Dan is hij teleurgesteld, gefrustreerd of boos. Dat zijn geen prettige gevoelens. Maar toch zijn ook dit soort ervaringen waardevol. Het is belangrijk dat je kind leert hoe hij met deze negatieve gevoelens om moet gaan. Hij moet leren dat hij zichzelf herpakt, weer moed verzamelt en het opnieuw probeert. Totdat het wel lukt. Ook dan heeft hij iets geleerd.

Belangrijk voor de rest van zijn leven

Negatieve ervaringen in zijn jeugd bereiden je kind voor op de teleurstellingen die het leven later voor hem in petto heeft. Want een gelukkige jeugd (zonder negatieve ervaringen) is geen recept voor een gelukkig leven als volwassene, betoogt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. Krijgt je kind op jonge leeftijd niet de kans om te leren hoe hij met negatieve ervaringen moet omgaan? Dan krijgt hij daar vanaf zijn 20e ongetwijfeld problemen mee.

Experimenteren is goed!

Als je kind kan experimenteren, dan is dat onder meer goed voor zijn:

  • zelfvertrouwen
  • zelfredzaamheid
  • zelfbeeld
  • frustratietolerantie
  • initiatiefrijkheid
  • oplossend vermogen

Wat gebeurt er als je je kind laat ervaren?

Vraag jezelf af wat er kan gebeuren als je je kind laat experimenteren. Hij wil bijvoorbeeld takken snijden met een zakmes. Grofweg zijn er twee mogelijkheden:

  • Het gaat goed: hij snijdt de takken zonder zichzelf te verwonden. Dat betekent dat je kind iets heeft geleerd. Hij weet dat hij het kan. Gevolg: dit versterkt zijn zelfvertrouwen.
  • Het gaat niet goed: hij snijdt zich. Daarvan leert je kind dat hij dit (nog) niet kan, en dat hij de volgende keer voorzichtiger moet zijn met dat mes. Gevolg: hij is teleurgesteld, want van tevoren was hij ervan overtuigd dat het hem wel zou lukken. En hij is geschrokken van de pijn en het bloed. Belangrijk is nu hoe hij omgaat met deze negatieve ervaring. Hij moet zichzelf niet uit het veld laten slaan, en het de volgende keer opnieuw proberen.

Jouw rol als ouder

Ook als je je kind vrij laat om ervaringen op te doen, heb jij als ouder een belangrijke rol. Jij blijft in de buurt om te kijken hoe hij het doet.

  • Gaat het goed? Dan kun je hem toejuichen en complimenteren. (Je biedt dan extrinsieke motivatie.)
  • Gaat het niet goed? Dan kun je je kind opvangen. Hem troosten. Hem vertellen dat het de volgende keer vast beter zal gaan. Hem complimenteren dat het knap van hem was dat hij het toch durfde.

Let op: Stap niet in de ‘zie je wel’-valkuil. Zeg niet achteraf tegen je kind: ‘Ik zei het toch, ik had je toch gewaarschuwd!’ Daarmee geef je hem alleen maar een trap na, en dat is funest voor zijn zelfvertrouwen.

Laat je kind groeien door ervaring

Kinderen groeien door prestatie: geef je kind de kans om zelfstandig te proberen, en ook om te mislukken. Dan is de overwinning van hem - en de mislukking ook. Stimuleer je kind om te experimenteren. En geef hem de zekerheid: als het misgaat, dan ben ik er voor je. Dat geeft hem een veilig gevoel. En de trots als het toch gelukt is, is niet te evenaren. Dat vergeet je kind nooit weer.

Bronnen

  • Mensenkinderen! De 17 belangrijkste ontwikkelingsgebieden van kinderen tussen 0 en 4 jaar (en 12 belangrijke gevolgen voor hun opvoeding), Steven Pont (2012). Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam
  • Dat je kind negatieve ervaringen nodig heeft om weerbaar te worden, betoogde Steven Pont in een lezing die hij op 12 november 2012 hield in Oegstgeest.

Auteur: MP. © Copyright Applinet 2009-heden.