Anababa | Expertise voor Ouders

© Copyright Applinet Bron: https://www.anababa.nl

Een positief zelfbeeld stimuleren

Een positief zelfbeeld is belangrijk voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van je kind. Als ouder heb je invloed op de manier waarop je kind zichzelf ziet. Hoe kun je het zelfbeeld van je kind positief beïnvloeden?

Zelfbeeld ontwikkelen

Hoe je kind zichzelf ziet, hangt af van hoe andere mensen op hem reageren. Je kind ontwikkelt zijn zelfbeeld op basis van zijn contact met anderen.

Jouw gedrag bepaalt hoe je kind zichzelf ziet

Hoe jij reageert op het gedrag van je kind, is dus ecnorm belangrijk voor de manier waarop hij zichzelf ziet. Jij geeft betekenis aan het gedrag van je kind. Je legt zijn gedrag langs de meetlat van jouw normen en waarden. Wat je tegen je kind zegt en hoe je hem behandelt, heeft invloed op de manier waarop hij naar zichzelf kijkt.

Het autobiografisch geheugen van je kind

Het is goed om je daarvan bewust te zijn: hoe je met je kind omgaat, heeft dus niet alleen een directe invloed op de korte termijn, maar ook een indirecte langetermijninvloed: je kind slaat alles wat je tegen (en over) hem zegt op in zijn autobiografische geheugen. En dat gaat deel uitmaken van de manier waarop hij naar zichzelf kijkt: zijn zelfbeeld.

Zelfbeeld als emmertje

Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont vergelijkt het zelfbeeld van je kind met een emmertje. Bij zijn geboorte is het emmertje leeg. Het wordt gevuld door de omgeving: de reacties van de mensen om je kind heen.

Check: Het zelfbeeld is iets wat voortdurend in ontwikkeling is en wat gevoed wordt door de omgeving. Dat is dus iets heel anders dan de biologische opmaak van je kind: daar wordt hij mee geboren en daar valt niks aan te veranderen: je kind heeft bijvoorbeeld bruin haar, blauwe ogen, een stevige of juist smalle bouw. Het zelfbeeld van je kind heeft niets met zijn biologische opmaak te maken. Het is het beeld dat hij van anderen krijgt over hoe hij zelf is. En dat zelfbeeld heeft hij nodig om tot zijn eigen identiteit te komen.

Een positief zelfbeeld stimuleren

Wat moet er in het emmertje van je kind? Wat zijn de belangrijkste boodschappen die je je kind kunt meegeven, zodat hij een positief en gezond zelfbeeld opbouwt? Dat zijn er twee:

  1. Ik mag er zijn (zelfwaardering)
  2. Ik kan het aan! (zelfvertrouwen)

Ik mag er zijn

De boodschap ‘ik mag er zijn’ betekent dat je kind zich gewaardeerd en geliefd voelt. Dat hij voelt dat hij de moeite waard is. Dat is een hele belangrijke boodschap! Die boodschap draag je aan je kind over door:

  • hem regelmatig te laten merken dat je van hem houdt: knuffelen, een kus geven, zeggen hoe blij je met hem bent
  • hem een compliment te geven of te belonen als hij iets goed gedaan heeft
  • hem aandacht te geven als hij daarom vraagt: luister naar hem en praat met hem. Neem de tijd voor hem.

Ik kan het aan!

De tweede boodschap die erg belangrijk is voor je kind, is die van zelfvertrouwen. Je kind krijgt zelfvertrouwen als hij vaak genoeg de ruimte krijgt om iets te doen wat hij nog nooit eerder gedaan heeft. Hij wil iets doen (bijvoorbeeld op een stoel klimmen of een salto maken vanaf de hoge duikplank), maar weet niet of hij het wel kan. Dus gaat hij het proberen. Lukt het hem? Dan heeft hij iets geleerd. Bovendien neemt zijn zelfvertrouwen toe: ik kan dit! Als het niet lukt, ben jij er als ouder bij om hem te helpen. Dat geeft hem weer het gevoel dat hij de moeite waard is.

Bronnen

  • Mensenkinderen! De 17 belangrijkste ontwikkelingsgebieden van kinderen tussen 0 en 4 jaar (en 12 belangrijke gevolgen voor hun opvoeding), Steven Pont (2012). Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam
  • Het idee van het zelfbeeld als emmertje komt uit een lezing die Steven Pont op 12 november 2012 hield in Oegstgeest.

Auteur: MP. © Copyright Applinet 2009-heden.