Anababa | Expertise voor Ouders

© Copyright Applinet Bron: https://www.anababa.nl

Het temperament van je kind

Hoe moeilijk of gemakkelijk het opvoeden van je kind je afgaat, hangt voor een groot deel af van het temperament van je kind. Sommige kinderen zijn nu eenmaal ‘gemakkelijker’ dan andere kinderen. Wat voor temperament heeft jouw kind?

Wat is temperament?

Temperament is de algemene stijl waarin je kind zich gedraagt. Het gaat dus niet om het gedrag zelf, maar om het geheel van psychologische kenmerken die bepalen hoe je kind zich gedraagt.

Hij wordt ermee geboren

Temperament is biologisch bepaald. Dat wil zeggen: de gedragsstijl van je kind is onderdeel van zijn aanleg. Hij wordt ermee geboren en je kunt er weinig aan veranderen. Aan de gedragsstijl van je baby kun je al een beetje zien wat voor soort mens hij later wordt. In het eerste levensjaar kan de stijl waarin je baby zich gedraagt nog een beetje veranderen. Maar daarna blijven de kenmerken van het temperament van je kind ongeveer hetzelfde.

Kenmerken

Het temperament van je kind kun je karakteriseren aan de hand van 7 kenmerken:

  1. Biologische regelmaat: heeft je kind een regelmatig slaap- en hongerritme? Of is hij daarin juist onregelmatig?
  2. Mate van beweeglijkheid: Is je kind erg beweeglijk en actief, of is hij juist heel rustig en passief?
  3. Emotionaliteit: Reageert je kind fel, angstig of agressief op bepaalde situaties? Of is hij niet zo snel van zijn stuk gebracht?
  4. Aanpassingsvermogen: Went je kind snel aan iets nieuws of onverwachts? Is je kind nieuwsgierig? Voelt hij zich aangetrokken tot iets nieuws of onbekends? Of juist niet?
  5. Afleidbaarheid en prikkelgevoeligheid: Is je kind snel afgeleid en gevoelig voor (veranderende) prikkels?
  6. Doorzettingsvermogen: Blijft je kind zich lang inspannen om iets af te maken of juist niet?
  7. Humeur (of grondstemming): Is je kind vooral positief en vrolijk, of juist negatief en boos?

Temperament in categorieën

Op basis van de kenmerken hierboven kun je jonge kinderen grofweg indelen in 3 categorieën:

  • makkelijke kinderen (40 % van de kinderen)
  • moeilijke kinderen (10 %)
  • langzame starters (15 %)

De overige 35 % van de kinderen valt niet precies in één van deze categorieën; zij combineren een aantal kenmerken van deze 3 typen.

Een makkelijk kind

Als baby slaapt en eet een makkelijk kind regelmatig. Hij huilt niet extreem veel en is niet gauw boos of geïrriteerd. Hij lacht graag. Als kind is hij opgewekt en heeft hij een positieve instelling. Hij past zich snel aan nieuwe situaties aan en heeft weinig last van stemmingswisselingen. Hij is meegaand en kan zich goed concentreren.

Een moeilijk kind

Een moeilijk kind wil als baby niet op regelmatige tijden eten en slapen. Hij is snel van slag, huilt veel en past zich moeilijk aan nieuwe situaties aan. Een moeilijke baby is niet gemakkelijk af te leiden of te troosten. Als kind heeft hij sterke, zeer negatieve stemmingen en trekt hij zich het liefst terug bij nieuwe situaties. Hij is snel gespannen.

Een langzame starter

Een langzame starter is een beetje makkelijk en een beetje moeilijk. Als baby is hij niet erg uitbundig; meestal is hij wat afwachtend. Hij komt langzaam op gang. Hij neigt naar een negatieve grondstemming. Hij is niet zo actief, weinig nieuwsgierig en niet erg gevoelig voor prikkels. Hij reageert meestal kalm en past zich langzaam aan.

Check: Het ene temperament is niet beter dan het andere. Een groep (en ook een samenleving) functioneert beter als er verschillende types in zitten. Mensen met een positieve instelling zien mogelijkheden en kansen. En mensen met een meer pessimistische instelling letten op mogelijke hindernissen en risico’s.

Bronnen

  • Gek van je kind. Opvoeden, hoe doe je dat nou? Saskia Nihom-Nijstad (2006). Uitgeverij het Spectrum, Utrecht.
  • Elk kind is anders. Leer het temperament van je kind kennen (René Diekstra) is een hoofdstuk uit de Opvoedingscanon van René Diekstra en Malou van Hintum (red.) Uitgeverij Bert Bakker, 2010.
  • Adviseur bij het schrijven van dit artikel was orthopedagoog en kindercoach Jolanda Tettero.

Auteur: MP. © Copyright Applinet 2009-heden.