Anababa | Expertise voor Ouders

© Copyright Applinet Bron: https://www.anababa.nl

Zelfstandigheid stimuleren: je kind loslaten

Je wilt je kind opvoeden tot een zelfstandig en onafhankelijk persoon. Maar dat is niet altijd gemakkelijk. Waarom niet? En hoe stimuleer je je kind om zelfstandig te zijn?

Zelfstandig en onafhankelijk

Het is een algemene opvatting dat je je kind opvoedt om een onafhankelijk persoon te worden, die zelfstandig in de wereld kan staan. Maar als baby is je kind natuurlijk volledig afhankelijk van jou. Hoe en wanneer begin je je kind los te laten, en hem stukje bij beetje de verantwoordelijkheid te geven voor zijn eigen leven?

Moeilijk om los te laten

Ondanks al je goede voornemens is het vaak moeilijk om je kind in de praktijk zijn eigen boontjes te laten doppen. Daar zijn verschillende redenen voor:

  • Vaak gaat het sneller en gemakkelijker om iets voor je kind te doen. Veters strikken, boterham smeren, tanden poetsen: als je dit je kind laat doen, duurt het veel te lang voor je gevoel. Je gemakzucht en ongeduld nemen het dan vaak over.
  • Vaak beschouw je de worstelingen en mislukkingen van je kind ook een beetje als je eigen mislukkingen. Dat komt doordat je je zo verbonden voelt met je kind. Het is lastig om iemand die zo dicht bij je staat, te laten worstelen en fouten te zien maken. Zeker als je weet dat een paar wijze woorden van jou je kind veel teleurstelling, frustratie of pijn kunnen besparen.
  • Het voelt heel fijn om voor je kinderen te zorgen. Om te weten dat ze je nodig hebben. Als je merkt dat je kind je niet meer nodig heeft, dan is dat niet leuk.

Tegenstrijdige gevoelens

Vrijwel alle ouders worstelen met de tegenstrijdige gevoelens van het ouderschap: je bent trots op je kind omdat hij steeds groter en zelfstandiger wordt. Maar tegelijkertijd doet het ook en beetje pijn dat hij je niet meer nodig heeft. Een kind dat zelfstandig wordt, laat een soort leegte achter. Jouw rol als ouder wordt anders.

Niet meteen advies geven

Het is een begrijpelijke ouderlijke reflex om je kind advies te geven als hij ergens mee worstelt. Jij hebt nu eenmaal de ervaring waarmee je je kind een hoop ellende kunt besparen. Maar als jij steeds met pasklare oplossingen komt aanzetten, voelt je kind zich misschien:

  • dom (‘Waarom heb ik dat zelf niet bedacht?’);
  • verontwaardigd (‘Je hoeft mij niet te vertellen hoe ik het moet doen!’);
  • geïrriteerd (‘Denk je dat ik dat niet zelf had kunnen bedenken?’).

Zelfvertrouwen en verantwoordelijkheid

Als je je kind de kans geeft om zelf te bedenken wat hij wil doen en hoe hij dat moet aanpakken, dan groeit zijn zelfvertrouwen. En dan is hij eerder bereid om verantwoordelijkheid te nemen voor zijn beslissingen.

De juiste balans vinden

Het is de kunst om de juiste balans te vinden tussen onmiddellijk met kant-en-klaar advies komen en de problemen van je kind negeren. Als je je kind en zijn worsteling negeert, voelt hij zich gekwetst. Maar met pasklaar advies is hij ook niet altijd geholpen. Wat je het beste kunt doen, is:

  • echt naar je kind luisteren, rustig en met aandacht
  • zijn gevoel van boosheid of frustratie erkennen (‘oh’, ‘hmmm’, ‘ja’)
  • zijn gevoel (proberen te) benoemen (‘Jij bent heel boos zeg!’, ‘Ik zie dat je verdrietig bent’)
  • een vraag stellen die je kind verder op weg helpt
  • hem attenderen op iemand die het probleem eerder heeft opgelost of een antwoord op zijn vraag weet

Manieren om de zelfstandigheid van je kind te stimuleren

In hun boek How2talk2kids: Effectief communiceren met kinderen noemen Adele Faber en Elaine Mazlish een aantal manieren om de zelfstandigheid van je kind te stimuleren.

Bronnen

  • Dit artikel is gebaseerd op het hoofdstuk ‘Aanmoedigen autonomie’ uit het boek How2talk2kids: Effectief communiceren met kinderen (2007) van Adele Faber en Elaine Mazlish, uitgeverij How2talk2kids, Aalsmeer.

Auteur: MP. © Copyright Applinet 2009-heden.