Praat en lees met je kind, om zijn
taalontwikkeling te
stimuleren.
Alle informatie over ouderschap op een rij
© Copyright Applinet Bron: https://www.anababa.nl
Competentie
Je kind wil zich competent voelen. Hij wil het gevoel hebben dat hij iets kan, dat hij ergens goed in is. De motivatie om zich te ontwikkelen, zit in hem. Geef hem de ruimte om dat ook zelf te doen. Hem proberen een andere kant op te bewegen, helpt niet.
Stop met opvoeden
De filosofie van omdenken is: stop met opvoeden. Als jez stopt met opvoeden, kun je zien wat je kind echt nodig heeft: naast erkenning en autonomie heeft je kind ook behoefte aan competentie.
Wat is competentie?
Je kind wil zich competent voelen. Hij wil het gevoel hebben dat hij iets kan, dat hij ergens goed in is. Dit is het automatisch gevolg van zich erkend voelen en zich autonoom voelen: hij wil zich ontwikkelen.
Lastig gedrag als verborgen competentie
Je kunt het lastige gedrag van je kind omdenken door het te beschouwen als een (verborgen) competentie. Dat heeft twee voordelen:
- Je kunt stoppen om van het gedrag een probleem te maken: je kunt het accepteren.
- Je kind kan zichzelf als een potentieel talent beschouwen: hij hoeft zich niet meer te schamen voor zijn gedrag.
Het belang van competentie
Waarom is het belangrijk voor je kind om zich competent te voelen? Om drie redenen:
- Dan heeft hij het gevoel dat hij de wereld aankan, dat hij problemen kan overwinnen.
- Hij kan zichzelf verwezenlijken, hij kan dingen creëren.
- Als hij zich kan ontwikkelen, voelt hij zich gelukkig.
Overigens leiden 1 en 2 samen tot een gevoel van zelfvertrouwen: het gevoel dat je je aan de wereld kunt aanpassen als dat nodig is, en dat je ook iets aan die wereld kunt toevoegen of veranderen als je dat wilt.
Eigen motivatie om te leren
Het mooie aan kinderen is dat ze vanuit zichzelf gemotiveerd zijn om te leren, om zich te ontwikkelen, om zich competenter te voelen. Zonder dat iemand hem dat verplicht, leert je kind lopen, fietsen, in bomen klimmen en praten. Dit doet hij door te spelen. Je kind kan urenlang opgaan in zijn spel, omdat dat hem uitdaagt om zijn grenzen te verleggen. Heeft hij zichzelf iets geleerd? Dan krijgt hij daar een enorm geluksgevoel van.
Motivatie van buitenaf werkt niet
Als je kind vanuit zichzelf gemotiveerd is, dan hoef je hem niet te stimuleren door complimentjes, beloningen of straffen te geven. Sterker nog, door je kind te belonen kan hij zelfs zijn motivatie verliezen. Als je als volwassene in dit proces ingrijpt, werkt dat vaak averechts.
Tip: Laat je kind op zijn eigen kracht zijn grenzen verlggen en zijn competenties versterken. Dan wordt hij vanzelf beloond met de ervaring van geluk.
Je kind helpen om zich competenter te voelen
Voor jou als ouder betekent dit dat alles wat je doet om je kind te motiveren eigenlijk onzin is. Zodra hij het voor jou doet, is hij niet meer echt gemotiveerd. Maar wat kun je dan wel doen?
Wachten
Laat je kind zich in alle rust ontwikkelen zonder jouw ideeën, overtuigingen en wensen op hem over te dragen. Soms is het al vroeg duidelijk wat je kind leuk vindt om te doen, soms duurt het wat langer. Maar het helpt niet om je kind in een bepaalde richting te duwen. Het belangrijkste wat je als ouder kunt doen, is je kind in aanraking brengen met een omgeving waarin vanalles te beleven valt (bijvoorbeeld gitaarspelen, schaken, aan auto’s sleutelen, taarten bakken, vliegtuigen spotten of wat dan ook). Doe dingen die je zelf leuk vindt, vertel er gepassioneerd over en wie weet slaat er een vonk over.
Check: De meeste kinderen doen er lang over en weten misschien als volwassene nog niet wat ze willen worden en op welk gebied ze hun competenties willen ontwikkelen. Als ouder is het niet altijd even makkelijk om aan de zijlijn te blijven staan en je kind te zien zoeken en te proberen. Toch is dat beter dan ingrijpen.
Kijk naar de kwaliteiten van je kind
Als ouder ben je vaak geneigd om niet naar de kwaliteiten, maar naar de gebreken van je kind te kijken. Met de beste bedoelingen overigens: je wilt hem helpen. Maar je kind zal nooit uitblinken in iets waar hij niet goed in is. Hij weet zelf ook wel dat hij bepaalde dingen niet goed kan, en het zal jou nooit lukken om hem te motiveren om zich daarin te ontwikkelen. Kijk dus liever naar wat hij wel kan. En hou van hem zoals hij is.
Bekrachtigen
Wachten is niet het enige wat je kunt doen. Je kunt je kind ook bekrachtigen in wat hij goed doet. Dat is niet moeilijk: kijk naar wat er goed gaat en versterk dat. Door te focussen op wat er goed gaat, stimuleer je je kind om te blijven werken aan zijn competenties. Bekrachtigen is een speciale manier van complimenteren: benoem dat wat je kind goed doet, waarvan je weet dat hij het goed wil doen en waarvan je ook weet dat hij wil horen over het goed gaat. Je geeft als het ware positieve feedback op alle stappen die je kind zet om een bepaald doel te bereiken, dat hij zichzelf heeft gesteld.
Omkeren
Probeer de positieve kant van het lastige gedrag van je kind te zien. Elk gedrag, hoe lastig ook, kan in een andere context uiterst positief zijn. Is je kind erg druk? Dat kun je ook energiek, extravert en grappig noemen. Wie weet wordt hij wel cabaretier. Een leerling die het computersysteem van school kraakt, kun je straffen. Maar je kunt hem ook benoemen tot softwaretester. Lastig gedrag kan duiden op een specialisme. Probeer je kind op die manier te zien en hem ook op die manier de ruimte te geven.
Verleiden
Laat je kind doen wat hij leuk vindt, waar hij naar verlangt. Door goed na te denken over waar je kind naar verlangt, kan het meest vervelende klusje heel leuk worden. Zo werden op een scoutingkamp tegoedbonnen uitgegeven voor het helpen bij de afwas. Op die manier werd dat een privilege, waar kinderen zich voor konden inschrijven - in plaats van een verplicht klusje waar iedereen zich voor probeerde te drukken.
Check: Soms is het lastig om te ontdekken waar je kind naar verlangt. Maar als volwassene kun je je kind verleiden en hopelijk slaat er dan een vonk over. Daag je kind uit door hem te laten zien waar je zelf enthousiast over bent.
Aanbevolen websites
- Meer informatie over en voorbeelden van omdenken op de website Omdenken.nl.
Bronnen
- Lastige kinderen? Heb jij even geluk. Omdenken in opvoeding en onderwijs (2012), Berthold Gunster. Uitgeverij A.W. Bruna, Utrecht.
Auteur: MP. © Copyright Applinet 2009-heden.